De rechter als bodyguard

Nu de bioscopen weer opengaan heeft de filmindustrie de kans goud geld te verdienen aan een aantal kaskrakers. Zoals al jaren het geval is zal een deel van de filmliefhebbers echter niet bijdragen aan de inkomsten. Deze groep geeft er de voorkeur aan om een film al thuis op de bank te kunnen bekijken voordat de DVD op de markt is. We hebben het natuurlijk over de illegale downloaders. Al jaren proberen filmdistributeurs, zoals Dutch Filmworks, illegaal downloaden aan te pakken. Sinds 2014 is het verbod op downloaden uit illegale bron officieel van kracht. Het illegaal downloaden van beschermd materiaal, zoals muziek, literatuur en films, valt niet onder de Thuiskopieregeling. Het Europese Hof van Justitie heeft namelijk bepaald dat bij het vaststellen van het bedrag van de thuiskopievergoeding, geen rekening mag worden gehouden met downloads die uit illegale bron worden gedaan. Deze downloads zijn namelijk zonder toestemming van de auteur verschenen op het internet. De thuiskopievergoeding is normaal gesproken verschuldigd voor het maken van kopieën van auteursrechtelijk beschermde werken voor privégebruik.

Dutch Filmworks vs. Ziggo

Ondanks het downloadverbod werd er niet opgetreden tegen illegaal downloaden, maar daar wilde Dutch Filmworks verandering in brengen. Tussen 21 december 2017 en 2 februari 2018 hebben meerdere klanten van Ziggo The Hitman´s Bodyguard gedownload via BitTorrent-netwerken. Daarmee hebben deze klanten inbreuk gemaakt op het auteursrecht van de makers van deze film waardoor deze inkomsten zijn misgelopen. In opdracht van Dutch Filmworks heeft Tecxipio, een Duits bedrijf, vervolgens het uitwisselen van deze film via BitTorrent-netwerken in deze periode in de gaten gehouden, waarbij de IP-adressen van de downloaders zijn vastgelegd. Om deze downloaders aan te pakken is het noodzakelijk dat de internetproviders de NAW-gegevens (naam, adres en woonplaats) die horen bij de betreffende IP-adressen verstrekken. Ziggo wilde deze gegevens dan ook niet delen en om die reden is Dutch Filmworks naar de rechter gestapt. Deze zaak is uiteindelijk tot aan de Hoge Raad gevoerd en recent heeft deze hoogste rechter uitspraak gedaan. De Hoge Raad heeft het oordeel van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in stand gelaten. Hieronder zal nader op dit oordeel worden ingegaan.

Verwerking persoonsgegevens

De vraag die voorlag bij het gerechtshof was of Ziggo verplicht is om de persoonsgegevens van bepaalde klanten aan Dutch Filmworks te verstrekken. De verstrekking valt onder verwerking van persoonsgegevens en de verwerker hiervan wordt aangeduid als ‘verwerkingsverantwoordelijke’. Ook Ziggo verwerkt persoonsgegevens van haar klanten, waardoor dit bedrijf verwerkingsverantwoordelijke is. Of Ziggo bevoegd is om de gegevens te verstrekken volgt uit artikel 6 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De verwerking van persoonsgegevens is namelijk enkel rechtmatig, wanneer aan een of meer voorwaarden (sub a t/m f) uit dit artikel wordt voldaan. Wanneer dit het geval is, betekent dit dat de verwerkingsverantwoordelijke, in dit geval Ziggo, bevoegd is om persoonsgegevens te verwerken.

De klanten van Ziggo hebben geen toestemming gegeven om hun gegevens met een andere partij te delen. Om die reden moet het verstrekken van de persoonsgegevens gebaseerd zijn op de grondslag die is genoemd in sub f van artikel 6 AVG. Hieruit volgt dat sprake moet zijn van een gerechtvaardigd belang, dat de verwerking noodzakelijk moet zijn en dat het belang van Dutch Filmworks zwaarder weegt dan het belang van de klanten van Ziggo.

Gerechtvaardigd belang en noodzakelijke verwerking

Allereerst oordeelt het hof dat Dutch Filmworks wel degelijk een gerechtvaardigd belang heeft bij het verstrekken van persoonsgegevens door Ziggo. Degenen die The Hitman´s Bodyguard illegaal hebben gedownload maakten daarmee inbreuk op het intellectuele eigendomsrecht van Dutch Filmworks. Dutch Filmworks heeft daarom een gerechtvaardigd belang om deze downloaders aan te spreken en eventuele schade op hen te verhalen. Tevens heeft Dutch Filmworks, volgens het hof, een daadwerkelijk belang bij het verstrekken van de persoonsgegevens door Ziggo. Dutch Filmworks kan enkel op deze manier onderzoek doen naar de identiteit van de vermeende inbreukmaker. Daarnaast zijn de opgevraagde persoonsgegevens beperkt tot de houders van het IP-adres vanaf waar de inbreuk is gemaakt.

Belangenafweging

Om vervolgens de vraag te kunnen beantwoorden of Ziggo verplicht is om de gegevens te verstrekken, heeft het hof een belangenafweging moeten maken. Enerzijds moet het belang dat Dutch Filmworks heeft bij de bescherming van haar intellectuele eigendomsrecht worden meegewogen. Daartegenover staat het belang van Ziggo om de persoonsgegevens van haar klanten te beschermen. Het hof heeft bepaald dat de privacybelangen van de klanten van Ziggo niet voldoende in acht worden genomen door Dutch Filmworks nadat de persoonsgegevens zijn verstrekt. Dutch Filmworks heeft namelijk niet duidelijk gemaakt wanneer zij welke actie zal inzetten. De filmdistributeur heeft gesproken over het sturen van waarschuwingen, maar ook over het vorderen van schadevergoedingen. Daarnaast is Dutch Filmworks niet transparant genoeg over welke bedragen zij van de betreffende Ziggo-klanten zal vorderen en in hoeverre zij de kosten die zij heeft gemaakt om achter deze klanten te komen zal verhalen. Dit is met name onwenselijk wanneer het niet zeker is of de betrokken Ziggo-klant ook daadwerkelijk de inbreukmaker is. Het hof heeft uiteindelijk geconcludeerd dat het aan duidelijke en begrijpelijke criteria ontbreekt, aan de hand waarvan kan worden beoordeeld wat de gevolgen voor de betreffende Ziggo-klanten zijn wanneer de persoonsgegevens wel worden verstrekt. Hierdoor kan ook niet worden getoetst of de acties die Dutch Filmworks wil ondernemen in een redelijke verhouding staan tot het belang dat Dutch Filmworks hiermee heeft en het privacybelang van de Ziggo-klanten. Ziggo mag dus weigeren om de persoonsgegevens van haar klanten te verstrekken.

Het aanpakken van illegale downloaders is onder voorwaarden rechtmatig, maar er moet dus wel een belangenafweging worden gemaakt. De Ziggo-klanten die The Hitman´s Bodyguard hebben gedownload kunnen op dit moment nog even opgelucht ademhalen. Hun gegevens zullen (nog) niet worden gedeeld. Mogelijk komt hier in de toekomst wel verandering in. Hoe dan ook, er gaat niets boven de ervaring van een echt bioscoopbezoek.