top of page
Zoeken
  • Foto van schrijverCynthia Jansen
    • 22 nov. 2021
    • 5 minuten om te lezen

De markt van online gokken is geopend

Sinds 1 oktober 2021 is de markt voor het online gokken opengebroken in Nederland. De Nederlandse Kansspelautoriteit kan bedrijven vergunningen verstrekken, waarmee zij legaal via internet kansspelen mogen aanbieden. Bedrijven met een vergunning maken sinds deze virtuele opening volop reclame voor hun online casino’s. Het zal de kijker wel zijn opgevallen: de grote hoeveelheid gokreclames tussen programma’s en sportwedstrijden door. Dit kan de vraag doen rijzen waarom de regelgeving op het punt van online gokken is veranderd en wat voor gevolgen dit zou kunnen hebben.


Legaal online gokken

De Nederlandse Kansspelautoriteit heeft sinds 1 oktober 2021 aan 10 bedrijven vergunningen verleend om online gokken aan te bieden in Nederland. Met de Wet Kansspelen op afstand (Wet Koa) is dit mogelijk geworden. De Wet Koa was al vanaf 1 april 2021 ingevoerd, maar de eerste legale online casino’s konden in Nederland vanaf 1 oktober 2021 virtueel open in verband met de behandeling van de vergunningsaanvragen. Legale online casino’s zijn te herkennen aan het beeldmerk van de Kansspelautoriteit dat zij zichtbaar op hun websites dienen te hebben, waarmee een bezoeker van de website wordt doorgestuurd naar de website van de Kansspelautoriteit.[1]


Is het wel verstandig om bedrijven toe te staan om online gokken aan te bieden en hiervoor reclame te maken? Enerzijds is er het argument dat potentiële spelers beschermd zouden moeten worden tegen een risicovolle dienst of het ontwikkelen van een gokverslaving. Het verschijnsel van een gokverslaving is niet nieuw, maar lijkt de laatste jaren meer aandacht te krijgen vanwege de toename van online gokken. Stichting AGOG verwacht dat het aantal gokverslaafden zal toenemen door de laagdrempelige manier van het gokken op internet.[2] Ook mensen die nooit naar een fysiek casino zijn geweest, kunnen online gemakkelijk in aanraking komen met gokken. Uit onderzoek van de NOS blijkt er sinds de corona crisis een toename van het aantal gokverslaafden dat zich meldt bij verslavingsinstellingen.[3] Trimbos zie hierbij een trend richting online gokken. De bedragen die uitgegeven worden aan het online gokken, kunnen uit de hand lopen vanwege de hoge frequentie van het aantal spelmomenten bij online casino’s. Volgens schattingen van de NOS geven Nederlandse gokkers gezamenlijk zo’n 500 miljoen euro uit in 2021 bij illegale online casino’s.[4]


Anderzijds is er het argument dat gokken nu eenmaal een zeer populaire bezigheid is dat lang niet alle gevallen problematisch hoeft te zijn. Volgens verslavingsinstelling Jellinek zijn er in Nederland naar schatting ruim 8 miljoen recreatieve spelers van kansspelen, waar loterijen ook onder vallen.[5] Naar schatting zijn er 79.000 probleemspelers die waarschijnlijk een gokverslaving hebben. Jaarlijks zoeken hiervoor ruim 2.000 mensen hulp bij de verslavingszorg.[6]


Door online gokken toe te staan met vergunningen, zou het spelaanbod gecontroleerd worden en kunnen er eventuele preventieve maatregelen worden genomen om mensen te beschermen tegen een gokverslaving. Dit kan een veiligere omgeving bieden dan illegale aanbieders. Het maken van reclame kan hierin een faciliterende rol spelen, omdat het volgens de voorzitter van de Kansspelautoriteit ervoor zorgt dat spelers juist naar een veilige omgeving worden getrokken.[7] Eén van de doelen van de Wet Koa is om 80% kanalisatie na te streven, zodat een meerderheid van de spelers op illegale sites getrokken worden naar de legale sites van vergunninghouders. Aan de andere kant streeft de Wet Koa preventie van gokverslaving na. Vanuit de Raad van State werd in het advies op de Wet Koa al benadrukt dat de doelstellingen van kanalisatie en preventie zich lastig met elkaar kunnen verenigen.[8]


De wet Kansspelen op afstand

De wet Kansspelen op afstand is uitgevoerd om gokverslaving te voorkomen, consumenten te beschermen en criminaliteit te voorkomen. Om dit te bewerkstelligen, wordt de vraag naar kansspelen op afstand gekanaliseerd middels een vergund aanbod. Zo moeten aanbieders van online casino’s een vergunning aanvragen bij de Kansspelautoriteit. De nieuwe vergunninghouders moeten zich aan bepaalde regels houden, zoals het verslavingspreventie beleid en bepaalde regels voor reclame-uitingen. Online gokbedrijven mogen bijvoorbeeld alleen tussen 21.00 en 6.00 reclame maken en mogen zich niet richten op jongeren onder de 24 jaar. Het is daarnaast verboden om reclames te tonen op platforms waar veel jongeren actief zijn, zoals Instagram en TikTok.


Er zijn echter ook kritische geluiden op de nieuwe wet Kansspelen op afstand en de toegestane gokreclames. Zo zouden de reclames die rond sport worden vertoond, juist jongeren bereiken en dus het doel om deze groep te beschermen, voorbij schieten.[9] Het zou de aanbieders van online gokken niet in de eerste plaats te doen zijn om bestaande gokkers te informeren over hun legale online aanbod, maar om nieuwe (jongere) gokkers te werven. Vanuit de branche is er recent een reclamecode opgesteld voor de online kansspelmarkt, om consumenten te beschermen tegen de reclames in verband met het openen van de online gokmarkt.[10]


Op de nieuwe vergunninghouders van online gokken rust een zorgplicht om gokverslavingen te voorkomen. Zij moeten spelers informeren over de risico’s en moeten het speelgedrag van spelers kunnen begrenzen, zodat spelers niet te ver doorgaan. Ook moeten de vergunninghouders bijhouden hoe vaak iemand komt spelen en kunnen spelers worden opgenomen in het CRUKS, een register voor spelers die problematisch speelgedrag vertonen.[11] Zij zijn daarnaast verplicht om jaarlijks een financiële bijdrage te leveren aan het verslavingsfonds, waarmee spelers kunnen worden geholpen die gokverslaafd zijn of dit dreigen te worden. Tevens krijgt de Kansspelautoriteit een aantal nieuwe bevoegdheden, zoals het recht om woningen te doorzoeken en anoniem deel te nemen aan online kansspelen.


De Nederlandse overheid heeft hierin een dubbele rol, omdat die juist eigenaar is van de Nederlandse Loterij (Staatsloterij, Lotto, Eurojackpot, Miljoenenspel, Lucky Day, Krasloten en Toto) – en er dus baat bij heeft nieuwe spelers te werven – maar ook de taak heeft om de consument te beschermen tegen een gokverslaving. De doelstellingen van enerzijds winstmaximalisatie en anderzijds consumentenbescherming lijken op dit gebied moeilijk te verenigen.


Is regulering van online gokken de oplossing?

De Wet op de Kansspelen bestaat al sinds 1964. Er is al eerder kritiek geuit op het feit dat de bepalingen uit deze wet niet meer aansluiten bij recentere ontwikkelingen, zoals de populariteit van online gokken en het gebruik van loot boxes in games. Met name jongeren vormen een risicogroep waar meer bescherming aan gegeven zou moeten worden. De Wet Koa geeft een modernisering aan het kansspelbeleid, door online gokken te reguleren en aanvullende eisen te stellen aan de bestaande wetgeving. Het uitsluitend verbieden van online gokken, zoals tot vóór 1 oktober 2021 het geval was, heeft er niet toe geleid dat de consument beter beschermd werd. Ondanks het verbod wisten spelers toch hun weg te vinden naar aanbieders uit het buitenland. De missie van de Kansspelautoriteit is ‘veilig spelen’: de consument mag deelnemen aan kansspelen, maar moet dit in een veilige omgeving kunnen doen.[12] De scherpere regelgeving en de zorgplicht die nu rust op de legale aanbieders van online gokken moet bijdragen aan het beschermen van de speler en het bieden van een eerlijk spel. De nieuwe bevoegdheden en het vergunningstelsel geven de Kansspelautoriteit verdergaande invloed op het aanbod in Nederland. Daarentegen is het nog maar te bezien of de doelstellingen van de Wet Koa gehaald zullen worden, gezien de tegenstrijdigheid van deze doelstellingen en de striktheid van de nieuwe regels. Een succesvolle kanalisatiegraad zou belemmerd kunnen worden, omdat de regels te gedetailleerd zijn voor (kleinere) aanbieders.[13]


De regels met betrekking tot online gokken zijn met de Wet Koa aangescherpt en geüpdatet. Door legalisering kan er beter toezicht worden gehouden op de gokker en de aanbieder. Aan de andere kant mogen aanbieders aan marketing doen. De stortvloed aan reclames sinds de opening van de markt heeft geleid tot de nodige kritiek. Hoewel nog te bezien valt of de nieuwe regels uit de Wet Koa het gewenste effect zullen hebben op het voorkomen van gokverslavingen en de haalbaarheid van de kanalisatie doelstelling, lijken de nieuwe regels in ieder geval een nodige verjonging te geven aan het online kansspelbeleid in Nederland.




bottom of page