Big Tech. Fair Play?

Deze blog richt zich op de recentelijk in het nieuws verschenen schadeclaim van 1 miljard tegen Apple en Google. Dit onderwerp kwam aan bod in combinatie met een welbekende naam binnen het Nederlandse medialandschap, namelijk die van Alexander Klöpping. De techondernemer en techjournalist maakt zich hard tegen disproportioneel hoge belastingen van Apple en Google, die uiteindelijk ten koste van de consument zijn gekomen. Met het heffen van dergelijke belastingen aan de hand van commissies, zou sprake zijn van misbruik van marktmachten door giganten Apple en Google. Klöpping schat dat de schade geleden door Nederlanders heeft kunnen oplopen tot wel een miljard euro. Zij moeten hiervoor dan ook overduidelijk worden gecompenseerd. Onder de slogan ‘Big Tech. Fair Play.’ wordt opgekomen voor zowel zakelijke als particuliere app store gebruikers. Het doel is om weerstand te bieden tegen Big Tech spelers en deze verantwoordelijk te houden aan hun verplichting om in lijn met het mededingingsrecht te handelen.

Ook jij te veel betaald voor apps?

Apple en Google produceren mobiele telefoons met de besturingssystemen iOS en Android. Gezamenlijk hebben iOS en Android vrijwel de gehele smartphonemarkt in handen. Analistenbureau Gartner meldt dat ruim 99 procent van alle smartphones wereldwijd op de besturingsprogramma’s iOS of Android draait. Wanneer jij als consument software wilt installeren op jouw mobiele telefoon, dan zal dit gebeuren via specifieke downloadwinkels gekoppeld aan deze besturingsprogramma’s. Bij Apple en Google toestellen spreken we van de Appstore en de Google Play Store als downloadwinkel. Simpel gezegd gaat het om het downloaden van apps op jouw telefoon, iets waar iedere smartphone gebruiker bekend mee is. Aangezien de desbetreffende downloadwinkels de enige plekken zijn waar het downloaden mogelijk is, geeft dit Apple en Google een machtspositie. Deze exclusiviteit op de markt maakt het mogelijk dat regels naar eigen hand worden gezet. Dit uit zich dus onder andere in het heffen van disproportionele belastingen bij aankoop van betaalde apps, diensten of abonnementen via de downloadwinkels. Het tegengaan van dit specifieke misbruik is dan ook exact waar de hele actie van Klöpping om draait en waar hij zich hard voor maakt wegens de ‘maffiose trekjes’ die de gang van zaken heeft.

Klöpping gaat deze strijd niet alleen aan. De stichting wordt bijgestaan door een internationaal advocatenkantoor en wordt gesponsord door een Amerikaanse procesfinanciering partij. Klöpping is gevraagd om als boegbeeld te werk te gaan binnen Nederland. Door de oprichting van een stichting worden op collectieve wijze de belangen van Nederlandse (betalende) app gebruikers als consument vertegenwoordigd. Hiermee wordt voldaan aan de vereisten voor vertegenwoordiging in collectieve geschillen opgenomen in de wet. Mocht er in deze zaak winst worden behaald en neerkomen op schadevergoeding, dan wordt het gewonnen geld daadwerkelijk terugbetaald aan de gebruikers. Interessant om te benoemen is dat Klöpping zijn persoonlijke aandeel van de verdiensten voor zijn werkzaamheden zal doneren aan het financieel-economische journalistieke platform Follow the Money. Dit platform is opgericht met als doel onderzoek te doen naar mensen, organisaties en systemen die zich in financieel-economische sferen misdragen.

Plan de campagne

Zoals gezegd was het oprichten van een stichting de eerste stap. De Stichting app store claims roept mensen op om zich aan te sluiten bij de actie door aanmelding via hun website. Hiermee wordt in de rechtbank de steun voor de actie vanuit gebruikers van zowel Apple als Google downloadwinkels aangetoond. De stichting stelt dat hoe groter de achterban is, hoe groter de kans is om de procedure zo spoedig mogelijk af te ronden en schadevergoeding te realiseren. De vereisten voor aanmelding zijn dat er ten minste één app moet zijn gekocht en/of digitale inhoud, diensten of abonnementen via apps zijn gekocht in de Nederlandse variant van de Appstore of de Google Play Store. Het maakt hierbij geen verschil of de aankopen zijn gedaan door een bedrijf of als particuliere consument. Met betrekking tot dergelijke procedures is het verloop vaak moeilijk te voorspellen en dus ook hoe lang het proces van begin tot einde zal duren. Op dit moment bevindt de procedure zich in een vroeg stadium en zijn Apple en Google aanvankelijk uitgenodigd om in gesprek te gaan over de misstanden, met als doel het sluiten van een compromis. Hiermee wordt in eerste instantie gepoogd een rechterlijke procedure te vermijden. Mochten Apple en Google niet op dit voorstel ingaan, zal de stichting als logische vervolgstap naar de rechter dienen te stappen voor het aanhangig maken van de zaak. De zaak zal dan gevoerd worden via de nieuwe Wet afwikkeling collectieve actie in massaschade (WAMCA).

De afgelopen jaren waren een lange periode van constante en aanzienlijke groei van marktaandeel en macht door techbedrijven zoals bijvoorbeeld Facebook, Google en Apple. Naast dit soort initiatieven zoals massaclaims is het ook ontzettend interessant om in deze kwestie de ontwikkelingen rondom toenemende wettelijke regulering in de gaten te houden. Zo zijn ook de EU en de Verenigde Staten bezig met het voorbereiden van wetgeving die machtsmisbruik door grote techbedrijven zal moeten tegengaan. Op welke manier het vanuit Brussel daadwerkelijk gaat lukken om de Silicon Valley bij te benen, is nog maar de vraag. Het startschot is in ieder geval gelost en de finishlijn is nog niet in zicht.