“Think twice before you post something online"

Het aansporen tot rellen op social media is hartstikke strafbaar

Het is afgelopen weken erg onrustig in Nederland. Dit heeft te maken met de onvrede onder burgers over de huidige situatie waar we ons in bevinden. Hierdoor vonden er in het land meerdere rellen plaats, waar veel geweld bij kwam kijken. Social media werd onder andere gebruikt om de rellen aan te wakkeren. Zo ontstonden er in het centrum van Rotterdam meerdere rellen waarbij zelfs schoten zijn gelost. De rellen werden omschreven als complete chaos en er zijn dan ook meerdere relschoppers aangehouden. Bovendien worden er mensen verdacht van het stimuleren van de rellen op bijvoorbeeld WhatsApp. Het online oproepen van mensen om mee te doen aan rellen is strafbaar. Of de verdachte zelf wel of niet aanwezig is bij de rel doet hier geen afbreuk aan. In deze blog behandel ik de gang van zaken omtrent het online oproepen van rellen.

Demonstreren vs. rellen

In de grondwet is bepaald dat burgers recht hebben op vrijheid van vergadering en betoging.[1] Dit houdt in dat een ieder het recht heeft om bij elkaar te komen voor een vergadering, een demonstratie of een betoog. Dit recht is van toepassing mits er geen andere wetten of regels worden overtreden. Bovendien mag uitoefening van dit recht niet leiden tot verstoring van de openbare orde. Demonstreren is dus toegestaan onder bepaalde voorwaarden, een rel is dit echter niet.

Een rel komt namelijk neer op een verstoring van de openbare orde door een groep mensen. Dit gaat meestal gepaard met geweld, waarbij de politie moet ingrijpen. Hiervan was dus sprake in de binnen van Rotterdam. Het komt dan ook vaak voor dat er online gecommuniceerd wordt over het starten van een rel. Het online oproepen van rellen wordt opruiing genoemd. Opruiing is strafbaar gesteld in artikel 131 Wetboek van Strafrecht en zal in de volgende paragraaf worden toegelicht.

Ooit gehoord van opruiing?

Nee, de letter ‘m’ ontbreekt niet. Opruiing is daadwerkelijk een bestaand woord. Het oproepen van rellen op social media wordt gekwalificeerd als ‘opruiing’ en dus is strafbaar. Dit staat los van het feit of de rel überhaupt plaatsvindt. Zo kan er bijvoorbeeld worden afgesproken om op een bepaalde plaats en tijd af te spreken. Het overleggen is al voldoende voor een verdenking van opruiing. Er is sprake van opruiing als een persoon andere aanspoort om een strafbaar feit te plegen. Dit kan online mondeling of schriftelijk gebeuren. De straf kan oplopen tot 5 jaar gevangenisstraf of een fikse geldboete. Bovendien kunnen er ook andere straffen worden opgelegd, zoals een online gebiedsverbod.

Een online gebiedsverbod: bestaat dit?

Jazeker. Vorige week kreeg een zeventienjarige jongen uit Zeist een online gebiedsverbod opgelegd. Deze straf werd opgelegd door de burgemeester van Utrecht. Veel houdt dit verbod echter niet in. Het betekent namelijk niet dat de jongen zich niet meer in de ‘online wereld’ mag begeven. Het bevat alleen dat de verdachte geen online uitlatingen meer mag doen die zouden kunnen leiden tot mogelijke wanorde. Wanneer hij zich hier niet aan houdt, moet de jongen een dwangsom van 2.500 euro betalen. Dit is nogal wat geld voor een 17-jarige, dus we gaan er maar vanuit dat hij dit niet op het spel zal zetten.

‘Anoniem’ online verleden tijd

Mensen denken vaak dat ze anoniem kunnen blijven wanneer ze uitspraken doen online vanachter hun mobiele- of computer scherm. Dit is echter niet meer de realiteit. Wanneer er gevaar dreigt voor de maatschappij hebben opsporingsdiensten namelijk ook meer bevoegdheden. Dus think twice before you post something online.

[1] Art. 9 Grondwet.