Beslag op ​​​​NFT: Nederlandse autoriteiten all the way.

In februari werd allereerst bekend dat er bij onze overburen door de Britse fiscus voor het eerst beslag zou zijn gelegd op NFT’s in een fraudezaak. Nadat vervolgens in Nederland de Rechtbank in een civiele zaak ook verlof verleende voor het leggen van beslag tot afgifte van een NFT, was het begin maart de beurt aan de volgende krantenkop in het nieuws: “Politie legt beslag op NFT's”. Het cybercrimeteam van de politie in Oost-Nederland spitste zich in een lopend onderzoek dus niet op het gewoonlijke contant geld of de dure auto’s, maar op NFT’s. Een primeur voor de Nederlandse opsporingsdienst.

Eerder dit jaar vond een soortgelijke beslaglegging plaats met grondslag in het Burgerlijk Wetboek, naar aanleiding van een civiele zaak met betrekking tot een koopovereenkomst. In deze blog zal deze zaak echter buiten beschouwing worden gelaten en zal de nadruk worden gelegd op de eerder genoemde inbeslagneming op grond van het Wetboek van Strafvordering. De politie heeft in deze zaak tijdens een lopend onderzoek naar de handel in privégegevens, succesvol beslag gelegd op meerdere NFT’s. NFT’s vertegenwoordigen een waarde, waardoor ze als opbrengsten van strafbare feiten kunnen worden ingenomen, zoals normaliter het geval is met dure auto’s of grote contante bedragen geld. Het beslag dient als een soort garantie om eventuele boetes of ontnemingsmaatregelen die in de toekomst opgelegd kunnen worden, te kunnen betalen. Ontnemingsmaatregelen doelen op het onttrekken van voordeel dat een verdachte ten onrechte zou hebben verkregen met het plegen van een strafbaar feit. Uit de cijfers van het OM valt de opkomst van cryptovaluta als vermogensobject van criminelen daadwerkelijk waar te nemen. Zo steeg het totale bedrag van afroming van criminele winsten in cryptovaluta in 2021 naar 34,6 miljoen. Dit is een stijging van 26,3 miljoen euro ten opzichte van 2020.

Meer over NFT

Zoals in een eerdere blog over hoe te verdienen met NFT’s omschreven, staat het acroniem NFT voor Non-Fungible Token: een onveranderlijk, onverwisselbaar en niet-dateerbaar digitaal certificaat dat iemands eigendomsrecht aan kan tonen. Dit eigendomsrecht kan betrekking hebben op fysieke goederen zoals horloges of sneakers, maar strekt zich ook tot digitale goederen, ofwel internetgoederen, zoals afbeeldingen, video’s en GIF’s. Ter illustratie hiervan: je kunt een kopie van een gif of afbeelding van het internet downloaden, maar dan blijft het altijd slechts een kopie. Echter, kan je ook het originele exemplaar in bezit hebben , waar vervolgens een digitale handtekening van authenticiteit bij kan horen: de NFT. Belangrijk hierbij is dat er een onderscheid valt te maken tussen het bezitten van een NFT als ‘certificaat’ en het eigendom van het object waar de NFT betrekking op heeft. Op het moment dat je een NFT koopt, verkrijg je niet automatisch het eigendom en de auteursrechten van het onderliggende object. Je verkrijgt alleen eigendom van het NFT en daarmee een soort bonnetje waarmee je de specificaties van het object kunt aantonen en dat jij hiervan de eigenaar bent. Vervolgens wordt blockchain-technologie gebruikt om dit unieke echtheidscertificaat op te slaan en om zo te kunnen verifiëren wie de eigenaar van een bepaald digitaal object is. Blockchain schijnt goede eigenschappen te hebben voor het gebruik als een soort openbaar register. Uit de blockchain kan namelijk altijd precies worden opgemaakt aan wie de NFT toebehoort, omdat deze informatie niet kan worden verwijderd. Het is echter vaak nog de vraag wat een NFT juridisch precies inhoudt. Het kan namelijk op verschillende manieren gekwalificeerd worden. Bijvoorbeeld als een roerende zaak, omdat het unieke eigenschappen heeft en niet valt te dupliceren. Vergelijk het met een laptop: dat is iets wat je kunt zien, voelen, oppakken. Met een NFT is dit niet het geval , waardoor je, je kan afvragen of het dan niet eerder als een soort merk kan worden gezien. Volgens advocaat (werkzaam in de eerder genoemde civiele zaak) Wouter Dammers zal daar de komende tijd aandacht aan besteed moeten worden. Bovendien legt het OM voor 2022 onder andere de focus sterk op criminele digitale geldstromen.

Hoe wordt er beslag gelegd in de praktijk?

Zowel in Nederland als in Engeland is het nog onbekend hoe de Britse en Nederlandse diensten toegang hebben verkregen tot de NFT's. Informatie over de daadwerkelijke wijze van beslaglegging wordt niet prijsgegeven. Een digitaal certificaat is, zoals besproken, geen tastbaar object. Deze tokens bevinden zich echter wel in een zogeheten “digitale crypto portemonnee”. Omtrent de werkwijze van de politie zou het, volgens tech-expert Jarno Duursma, mogelijk zijn dat de politie via een rechterlijke machtiging de persoonlijke beveiligingscode van de digitiale cryptoportemonnee van de verdachten heeft verkregen en met de toegang daaruit voortvloeiende beslag heeft kunnen leggen op de certificaten. Een, volgens Duursma minder aannemelijk alternatief, zou kunnen zijn dat de politie de platforms waarop NFT's worden verhandeld, gesommeerd heeft om beslag te leggen op de exemplaren die in het eigendom van de verdachten waren. Ook meent de politie niet te weten wat de exacte waarde van de inbeslaggenomen NFT’s is. Doordat de waarde constant sterk schommelt, valt er geen goede inschatting te maken. Zodra een rechter beslist dat veiling is toegestaan zal duidelijk worden wat ze kunnen opbrengen, volgens een woordvoerder.

Er liggen nog uitdagingen op de weg voor wat betreft het ontwikkelen van NFT’s in een gemeengoed. Ook welke toepassingen blockchain en NFT’s nog meer zullen krijgen, zal de toekomst moeten uitwijzen. Dat deze technieken echter een blijvertje zijn, kan niemand omheen. Daarom zullen dan ook nodige aanpassingen vereist zijn. Deze zaak, omtrent de beslaglegging van NFT’s, laat in ieder geval zien dat het Nederlandse rechtssysteem ook met nieuwe digitale ontwikkelingen flexibel genoeg blijkt om mee te kunnen met deze ontwikkelingen.