Airbnb is een informatiedienst: “een klap voor de aanpak van illegale vakantieverhuur”

De strijd tussen de gemeente van Amsterdam en Airbnb lijkt een nadelige wending te hebben gekregen voor de gemeente. Afgelopen zomer vroeg de gemeente samen met negen andere steden de Europese Unie om hulp bij het reguleren van het Amerikaanse bedrijf. Het Europees Hof van Justitie (hierna: het Hof) oordeelt echter in een zaak tussen de Franse vereniging voor accommodatie en toerisme en Airbnb dat het online platform kwalificeert als informatiedienst en niet als vastgoedbedrijf.

Concurrentievervalsing?

De Franse vereniging stelde dat er sprake is van concurrentievervalsing. Er zijn meerdere grote hotels aangesloten bij de vereniging en zij willen dat Airbnb aan dezelfde regels moet voldoen als zij. Volgens hen verricht Airbnb momenteel vastgoedactiviteiten zonder beroepskaart, die volgens de Franse wet-Hoguet wel verplicht is voor vastgoedbedrijven.

Airbnb stelt zich daarentegen op het standpunt dat zij kwalificeren als informatiedienst. Hiermee zou Airbnb zich kunnen onttrekken aan de regels van normale vastgoedbedrijven. Het Hof gaat mee met het standpunt van Airbnb en stelt dat de informatiedienst hoofdzakelijk een tool is om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Het Hof kan immers geen aanwijzingen vinden dat Airbnb enige invloed uitoefent op de prijzen van de op de website aangeboden accommodaties. Bovendien zijn er veel alternatieve manieren om te zoeken voor vakantieverblijven, waardoor het platform niet noodzakelijk is hiervoor.

Uber

De uitspraak van het Hof over de kwalificatie van Airbnb verschilt hiermee met die van Uber. Uber werd eerder niet gekwalificeerd als internetdienst, maar als taxidienst. Hierdoor dient het online taxibedrijf aan dezelfde regels te voldoen als de taxibedrijven in de lidstaten. De reden voor het verschil ligt volgens de rechters in het feit dat in tegenstelling tot Airbnb, Uber wel zelf de prijs bepaalt van de taxiritten en minder functies aanbiedt op hun platform dan Airbnb. Airbnb oefent volgens het Hof überhaupt geen beslissende invloed uit op de accommodatie-diensten die worden aangeboden op de website.

Consequenties Amsterdam

De kwalificatie van informatiedienst heeft mogelijk negatieve gevolgen voor veel Europese steden. Beperkingen die gemeenten aan Airbnb willen opleggen moeten nu namelijk eerst goedgekeurd worden door de Europese Commissie, aldus een woordvoerder van het Hof. Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam reageert: “Dit is een klap voor de aanpak van illegale vakantieverhuur en de overlast die veel mensen daarvan ervaren. Het Europees Hof laat hiermee zien dat de belangen van multinationals in Europa alweer vóór de belangen van de inwoners gaan.”

De gemeente Amsterdam loopt al langer met de handen in het haar wat betreft de overlast van vakantiegangers in onze hoofdstad. Volgens een rapport van de Rekenkamer voert de gemeente regels zonder te weten of die een oplossing bieden. Afgelopen zomer had de gemeente al een nieuwe regeling in het leven geroepen die slechts 30 dagen per jaar vakantieverhuur via Airbnb toestaat. De boete bij overtreding van deze regeling is een fors bedrag van maar liefst 20.500 euro. Deze beperking heeft echter afgelopen jaar nog niet zijn vruchten afgeworpen. Zo is er volgens de Rekenkamer-directeur Jan de Ridder te weinig draagvlak voor onder andere de meldplicht. Slechts een percentage van ongeveer 25% van alle verhuuradressen in Amsterdam is opgegeven bij gemeente. De Ridder meldt aan het NRC: “Ik denk dat de meerderheid van de verhuurders zich best aan de regels wil houden, als ze er over mee hebben kunnen praten en die meer voelen als afspraken.”

De Ridder merkt terecht op dat de gemeente zich meer moet focussen op een samenwerking met het platform, al helemaal nu regulering van het platform wordt bemoeilijkt. Airbnb laat in een reactie aan de Rekenkamer weten bereid te zijn een nieuwe overeenkomst met de gemeente aan te gaan. Overlast is immers voor niemand leuk, ook voor Airbnb en verhuurders niet.